home > Onze procedures > Complicaties in de procedure > Voeging en tussenkomst
Het komt voor dat een onderwerp in een lopende procedure een derde partij aangaat. Die derde kan dan, om zijn eigen belangen te verdedigen, aan het scheidsgerecht in de procedure verzoeken zich te mogen voegen aan de zijde van één van de partijen of tussen beide partijen te mogen komen.
Als de belangen van één partij stroken met zijn eigen belang, kan hij zich aan de zijde van die partij voegen om deze bij te staan. Als hij er belang bij heeft op te treden tegen de stellingen van beide partijen, kan hij tussenkomen.
Als het verzoek wordt ingewilligd, wordt hij in beide gevallen partij in de lopende procedure. Als hij tussenkomt, stelt hij zelf ook een vordering in.
Door het hieronder besproken incidentele verzoek tot voeging (of tussenkomst) start een aparte (incidentele) procedure, waarin wordt beslist voordat de procedure in de hoofdzaak doorloopt.
> Twee voorbeelden
> Belang bij voeging of tussenkomst
> Verloop van het incident
> Verloop van de hoofdzaak en de voeging/tussenkomst
> Verschil tussen samenvoeging van gedingen en voeging/tussenkomst
> Voeging vs tussenkomst vs vrijwaring
> Verschil tussen wettelijke regeling en arbitragereglement RvA
De opdrachtgever in een aanbesteding bericht de laagste inschrijver op zijn werk dat het werk hem niet zal worden gegund, omdat hij niet voldoet aan het daarvoor geldende selectiecriterium dat hij een pretpark moet hebben gebouwd en opgeleverd. De parkeerplaats met speeltuin en bijgebouwen waarop de laagste inschrijver zich beroept, is volgens de opdrachtgever geen pretpark. De opdrachtgever wil het werk gunnen aan de één na laagste inschrijver, die Six Flags heeft gebouwd.
De laagste inschrijver spant een procedure aan. Als hij die wint, gaat het werk aan de neus van de één na laagste inschrijver voorbij. Die heeft er dus belang bij dat niet de laagste inschrijver, maar de opdrachtgever de procedure wint.
De één na laagste inschrijver verzoekt het scheidsgerecht zich te mogen voegen aan de zijde van de opdrachtgever, om deze in de procedure te steunen met meer argumenten dan die naar voren heeft gebracht. Hij weet bijvoorbeeld dat de laagste inschrijver de bijgebouwen bij de parkeerplaats nog niet heeft opgeleverd, wat ook onderdeel was van het selectiecriterium en wat de opdrachtgever nog niet heeft gesteld.
Maar als nu, bijvoorbeeld, de opdrachtgever uitdrukkelijk erkent dat de bijgebouwen bij de parkeerplaats zijn opgeleverd, is deze onjuiste stelling in strijd met het belang van de één na laagste inschrijver. Als hij aannemelijk kan maken dat de bijgebouwen niet zijn opgeleverd, wordt de eis van de laagste inschrijver afgewezen en krijgt de één na laagste inschrijver het werk.
Hij verzoekt daarom geen voeging, maar tussenkomst. Nadat hij daarvoor toestemming heeft gekregen is hij partij in de procedure. Hij vordert dat de opdrachtgever wordt veroordeeld het werk aan hem te gunnen.
Het scheidsgerecht beoordeelt of de derde partij belang heeft bij de voeging of tussenkomst.
Uit uitspraken van de Hoge Raad (HR 15 november 1996, NJ 1997, 482 en HR 8 december 2000, NJ 2001, 55) blijkt dat de eisen die door de HR eerder aan een verzoek tot tussenkomst (arrest van 2 maart 1956, NJ 1956, 199) respectievelijk voeging (HR 3 mei 1957, NJ 1959, 62) werden gesteld inmiddels minder streng zijn.
Dit geldt ook voor arbitrage. Er wordt wel getracht zoveel mogelijk te voorkomen dat de procedure door de voeging/tussenkomst vertraagd wordt. Waar onredelijke vertraging dreigt, zal het verzoek worden afgewezen. De belangenafweging die in dat kader plaatsvindt, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval.
Het verzoek tot voeging (of tussenkomst) start met de indiening van een incidentele memorie in de hoofdzaak, die ‘tijdig’ moet worden ingediend. De verzoeker moet tegelijk met de indiening bij de RvA een afschrift van het verzoek aan de partijen in de hoofdzaak sturen (art. 15 lid 2 Arbitragereglement RvA).
In deze memorie doet de derde een verzoek zich te mogen voegen of te mogen tussenkomen, waarbij hij omschrijft waarom hij een belang heeft bij zijn inmenging in de procedure.
Door de indiening van de incidentele memorie start een aparte (incidentele) procedure, waarin wordt beslist voordat de procedure in de hoofdzaak doorloopt. De partijen in de lopende procedure worden naar aanleiding van het verzoek gehoord.
Het scheidsgerecht bepaalt de verdere gang van het incident, dat eindigt met een incidenteel vonnis.
In kort geding en in spoedgeschillen dient het verzoek tot voeging/tussenkomst uiterlijk de dag vóór de mondelinge behandeling om 15.00 uur bij de RvA binnen te zijn (art. 15 lid 3 Arbitragereglement RvA).
Als de voeging/tussenkomst niet wordt toegestaan, loopt de hoofdzaak verder alsof er niets gebeurd is. Als het verzoek tot voeging/tussenkomst wordt ingewilligd, mag de derde zich voegen/tussenkomen.
Het scheidsgerecht bepaalt de verdere gang van de hoofdzaak.
Op de mondelinge behandeling zijn alle partijen aanwezig en worden alle vorderingen/weren behandeld. In de praktijk concentreert de behandeling van het verzoek tot voeging/tussenkomst zich nog meer dan in andere zaken op de mondelinge behandeling.
De beslissing op de vorderingen van de gevoegde/tussenkomende partij komt in hetzelfde vonnis als de beslissing in de hoofdzaak.
Bij samenvoeging van gedingen wordt in twee (of meer) procedures waarvan de onderwerpen samenhangen beslist door hetzelfde scheidsgerecht (als het kan gelijktijdig), maar het blijven afzonderlijke procedures. De partijen in de ene procedure krijgen daarom bijvoorbeeld niet automatisch de stukken uit de andere procedure, zoals in het geval van voeging/tussenkomst.
Meer hierover op samenvoeging van gedingen.
Voeging is bedoeld om te zorgen dat een ander gelijk krijgt, omdat je daar zelf ook belang bij hebt. Tussenkomst is bedoeld om de rechten waarover twee partijen in een procedure twisten, voor jezelf op te eisen. Vrijwaring is bedoeld om de gevolgen van jouw eigen aansprakelijkheid tegenover jouw wederpartij ‘door te schuiven’ naar een ander die op zijn beurt tegenover jou aansprakelijk is (maar vaak niet tegenover jouw eerstgenoemde wederpartij).
Op grond van artikel 1045 lid 1 Rv is vereist dat sprake is van een ‘zelfde overeenkomst tot arbitrage tussen de partijen en de derde’. In een geschil voor de RvA is het op grond van art. 15 lid 4 Arbitragereglement RvA echter voldoende als er een overeenkomst tot arbitrage bestaat tussen de tussenkomende of voegende partij en één van de partijen in het lopende geschil.
Meer informatie vindt u in de twee genoemde artikelen.